Voor wie haar soms geweld aandoet: over politieke correctheid

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Opmerkingen bij Over Politieke Correctheid. Gerben Bakker en Gert Jan Geling. Amsterdam: Boom Uitgevers, 2018. 274 pagina’s. 

Jan Blommaert

Over dit boek verschijnt binnenkort een lange recensie, waarin ik de volgende hoofdlijn ontwikkel. Politieke correctheid (PC) is een term die gegeven wordt voor een bepaalde vorm van discours, en ik lees het boek dan ook als discoursanalyst. Vanuit dat standpunt zie ik dat het boek geen object heeft: het heeft het niet over de concrete discours, wel over wat Bakker en Geling een “taaldelict” noemen – de morele veroordeling van discoursvormen die zelf niet behandeld worden. Het boek geeft evenmin actoren van PC: er is de afbakening van een “kamp” dat volkomen voortvloeit uit de morele omschrijving van hun object. Dat kamp is een volstrekt impressionistisch links, en het is links dat door z’n discursief wangedrag de rechterzijde een hekel aan PC heeft bezorgd.

Het boek schetst ook geen 

View original post 4.920 woorden meer

Advertenties

De “Liberaal” 2.0

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

(Deel van een oudere tekst getiteld “Wilders en Waarden”.)

Geert Wilders, die Artikel 1 van de Nederlandse Grondwet afgeschaft wenst te zien – het gelijkheidsbeginsel – ziet zichzelf als volbloed liberaal. Hij begon zijn carriëre bij de VVD en zijn huidige partij heet – kan het liberaler? – Partij voor de Vrijheid. In zijn vroege jaren als kamerlid voor de VVD onderscheidde hij zich door donkerblauwe standpunten over langdurig werklozen en arbeidsongeschikten, en inzake economisch beleid is er naar verluidt nooit iets aan zijn lippen ontsnapt wat afweek van neoliberale doctrines. Nochtans zien we dat hij de hoeksteen van de liberale democratie, het gelijkheidsbeginsel, eruit wil. Hij is een liberaal die zich kant tegen de grote liberale waarden. Merkwaardig toch?

Of toch niet? In België, waar we de retoriek die Wilders nu produceert al ruim twintig jaar gewend zijn – het is dezelfde als die van het…

View original post 2.365 woorden meer

De Nationaal-Verlichting: de nieuwe politieke correctheid

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

Politieke Correctheid staat voor datgene wat moet gezegd worden om politiek “normaal” te zijn. Ik ga een stukje nieuwe Politieke Correctheid beschrijven en ik noem het de Nationaal-Verlichting.

Er gaat geen dag voorbij in dit silly season voor de verkiezingen waarin ik niet de ene of andere politicus/politica een verwijzing naar de Waarden van de Verlichting in de mond hoor nemen. Dat gebeurt dan in frasen zoals “we mogen uiteraard geen duimbreed toegeven waar het de Waarden van de Verlichting betreft”. Deze frasen worden gebruikt in pleidooien voor de beperking van immigratie, voor het beteugelen van het dragen van de hoofddoek door Moslima’s en het verbieden van Islamscholen. En ze worden gebruikt tegen wat men Links noemt, want dat Links heeft al die dingen veel te laks aangepakt.

De Waarden van de Verlichting worden vervolgens doorgaans geherformuleerd: het gaat in feite over Onze Vlaamse Waarden. Meer…

View original post 456 woorden meer

Niet Hitler maar Breivik is het model voor Schild en Vrienden

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

De Pano-uitzending van 5 September 2018 over het extreemrechtse jongensclubje Schild en Vrienden was voor velen een schok. Want achter de netjes gekapte en geschoren ideale schoonzonen bleek een verborgen wereldje te huizen, vol brutaal racisme, geweld en wapens, internationaal genetwerkt en goed georganiseerd in de online wereld, met geheime chatrooms waarin een strikte rangorde gehanteerd wordt, gaande van ‘normies’ tot ‘strijders’, en met een alfamannetje als onbetwistbare leider: ‘Eindbaas’ Dries Van Langenhove.

De verwijzing naar de jaren 1930 was snel gemaakt: Schild en Vrienden paste in een traditie van zwarte franjes rond de Vlaamse Beweging – het VNV, de Oostfrontstrijders, de neonazi’s van na de oorlog, de VMO. Die verwijzing maakt het mogelijk om Schild en Vrienden weg te zetten als een marginaal fenomeen – ook dat is deel van een lange traditie.

Het is een voorbeeld van de manier waarop we fenomenen uit de 21ste eeuw…

View original post 718 woorden meer

N-VA en S&V: distantieer je van de vorm, niet de inhoud

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

De afgelopen dagen waren we getuige van alweer een communicatieve chaos bij N-VA. In het zog van de Pano-uitzending over Schild en Vrienden (S&V) en van de felle reacties daarop, moest de partij een helder standpunt innemen. De Wever deed dat: hij bestempelde de uitingen en handelingen van S&V als “ranzig” en verklaarde dat hij zijn partij zou “opkuisen”.

Dat is categoriek en rechtlijnig, en in de gegeven context ook goede crisiscommunicatie die aansloot bij de grondstroom van verbijstering en verontwaardiging bij de TV-kijkende massa. Deze communicatielijn was tevens praktisch: je sluit je aan bij de grondstroom, wijst S&V onomwonden van de hand, je zegt dat justitie z’n werk moet doen, en je kan overgaan tot de orde van de dag.

Wie dacht dat daardoor de partij in het gelid zou springen en deze communicatielijn zou volgen had het echter fout voor. Het online bataljon N-VA “helfies” ging…

View original post 673 woorden meer

Ons kreupele maatschappijbeeld

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

Het beeld van de samenleving dat we de afgelopen jaren zeer systematisch hebben ingelepeld gekregen is kreupel. Het kan eenvoudig samengevat worden: het kleine wordt systematisch uitvergroot, terwijl het grote systematisch gemininaliseerd wordt. We zijn op die manier een domme bevolking aan het worden, die het tegendeel gelooft van wat zich in de feiten voordoet en dit geloof dagelijks hoort en ziet bevestigen door degenen die autoriteit hebben.

We kunnen dit kreupele maatschappijbeeld heel eenvoudig illustreren aan de hand van drie feiten van de afgelopen dagen.

• Feit 1. Het wereldwijde collectief van onderzoeksjournalisten dat twee jaar terug de Panama papers uitbracht doet er nog een schepje bovenop. Er komen nog 1,2 miljoen documenten bovenop de al gigantische stapel die in detail toonde hoe wereldwijde elites via een carroussel van belastingsparadijzen honderden miljarden buiten de greep van de fiscus houdt. Tot die wereldwijde elites behoren ook Belgen. Er waren…

View original post 777 woorden meer

Volhardende ministers

Jan Blommaert (en z'n gedachten)

Jan Blommaert

In een systeem zoals het onze zijn het de burgers die de politici betalen. En wie de staat als een bedrijf wil zien moet dan ook aanvaarden dat de burgers – alle burgers – er de bazen van zijn. Die burgers hebben dan ook het nogal vanzelfsprekende recht op kwaliteitswerk van degenen die door hen vorstelijk worden betaald. Dat recht hoeft dus niet uitsluitend te worden toegepast op ambtenaren, politiemensen, militairen en door de overheid betaalde leerkrachten en organisaties. Het moet ook worden toegepast op de politici.

Indien die politici er een boeltje van maken, dan hebben de burgers het volste recht niet enkel op uitleg en excuses vanwege de politici, maar ook op hun ontslag. De regering-Michel doorbreekt wat dat betreft een oude traditie: dat regeringsleden die falen in hun taak en daardoor hun contractuele verplichtingen tegenover de burger verzaken en hun ambt (en land) beschamen eenvoudigweg…

View original post 1.120 woorden meer